Khuôn mặt con người, với tư cách là biểu hiện rõ ràng nhất của bản sắc cá nhân, sở hữu một cấu trúc phức tạp vượt xa những gì mà mắt thường có thể thấy. Trong lĩnh vực phẫu thuật tạo hình mắt, sự hiểu biết sâu sắc về giải phẫu khuôn mặt không chỉ là nền tảng của kỹ thuật mà còn là sự nâng tầm nghệ thuật. Bài viết này xem xét giải phẫu khuôn mặt, giữa mặt, gò má, mí mắt và hốc mắt thông qua một lăng kính phân tích, cung cấp hướng dẫn chính xác hơn, an toàn hơn và có giá trị thẩm mỹ hơn cho phẫu thuật tạo hình mắt.
Khuôn mặt không phải là một mô đơn lẻ mà là một cấu trúc gồm nhiều lớp, mỗi lớp có kết cấu và chức năng riêng biệt. Các lớp mô này nằm trên cấu trúc xương cung cấp sự hỗ trợ và khung. Từ góc độ phẫu thuật thẩm mỹ, khuôn mặt bao gồm một số thành phần chính:
Lớp bảo vệ ngoài cùng của khuôn mặt có độ dày khác nhau tùy theo vùng, với da mí mắt mỏng nhất, trong khi da gò má và trán dày hơn. Được cấu tạo từ lớp biểu bì và lớp hạ bì, bề mặt da tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố môi trường. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài và lão hóa dẫn đến mất độ đàn hồi và hình thành nếp nhăn (rhytids).
Mỡ dưới da nằm dưới da, được tổ chức thành các tiểu thùy được phân tách bởi các vách xơ nối lớp hạ bì với lớp cân nông. Sự phân bố mỡ trên khuôn mặt không đều, với lượng mỡ đáng kể ở vùng gò má tạo thành gò má. Gò má này, được kết nối với dây chằng orbitozygomatic và hệ thống cân cơ nông (SMAS), cung cấp sự hỗ trợ về cấu trúc. Sự teo cơ do tuổi tác của gò má này góp phần vào sự sa trễ giữa mặt và làm sâu các nếp gấp mũi má.
Lớp mô liên kết mỏng này liên kết các cơ biểu cảm trên khuôn mặt với các cấu trúc sâu hơn. Được kết nối với cơ bám da cổ, cơ trán và cân thái dương, SMAS tạo đường nét cho các biểu hiện trên khuôn mặt. Các điểm bám của nó vào vành ổ mắt, gò má và xương hàm khiến nó trở nên quan trọng trong các thủ thuật trẻ hóa khuôn mặt.
Các cấu trúc quan trọng này cung cấp sự hỗ trợ cho mô mềm và các điểm bám của cơ. Các dây chằng chính bao gồm:
Vùng quanh mắt đại diện cho một trong những vùng giải phẫu phức tạp nhất trong phẫu thuật khuôn mặt. Hiểu biết chi tiết về các cấu trúc này là điều cần thiết để giảm thiểu các biến chứng và đạt được kết quả thẩm mỹ tối ưu.
Da mí mắt là một trong những vùng mỏng nhất trên cơ thể, với lượng mỡ dưới da tối thiểu. Đặc điểm độc đáo này khiến nó dễ bị các tình trạng như dermatochalasis và blepharochalasis.
Vách ổ mắt (hoặc dây chằng orbitozygomatic) gắn cơ vòng mi vào vành ổ mắt. Phần bên của nó tạo thành sự dày lên của ổ mắt, một điểm hợp nhất với các cấu trúc sâu hơn. Sự mỏng đi do tuổi tác của các dây chằng này góp phần vào sự lỏng lẻo của mí mắt.
Hệ thống cơ phức tạp này duy trì sự nâng mí mắt trên. Cân cơ nâng mi tạo thành các "sừng" trong và ngoài gắn vào tấm sụn, với một số sợi góp phần vào sự hình thành nếp gấp mí mắt trên. Dây chằng Whitnall đóng vai trò là một mốc giải phẫu quan trọng trong quá trình phẫu thuật.
Nhiều túi mỡ riêng biệt tồn tại trong mí mắt. Ở mí mắt trên, mỡ trước cân cơ có màu vàng ở trung tâm và nhạt ở bên trong. Tuyến lệ, có thể nhận biết bằng cấu trúc phân thùy màu hồng, nằm ở bên. Mỡ mí mắt dưới được chia bởi cơ chéo dưới, có nguồn gốc gần ống lệ mũi và đi theo một đường phức tạp dễ bị tổn thương trong phẫu thuật.
Mí mắt nhận nguồn cung cấp máu kép từ các nhánh động mạch cảnh trong và ngoài. Vòng cung động mạch viền chạy cách bờ mí mắt trên 4 mm và cách bờ mí mắt dưới 2 mm, với các vòng cung ngoại vi tạo thành các chỗ nối quan trọng. Cần phải phẫu tích cẩn thận để bảo tồn các mạch máu này trong quá trình phẫu thuật.
Trong khi kiến thức giải phẫu vẫn là nền tảng, phân tích dữ liệu đang cách mạng hóa phẫu thuật tạo hình mắt bằng cách cho phép:
Hiểu biết toàn diện về giải phẫu khuôn mặt vẫn là điều cần thiết đối với các bác sĩ phẫu thuật tạo hình mắt. Bằng cách tích hợp kiến thức giải phẫu truyền thống với các kỹ thuật phân tích dữ liệu hiện đại, phẫu thuật tạo hình mắt ngày càng trở nên chính xác, an toàn và hiệu quả. Khi trí tuệ nhân tạo và học máy tiếp tục phát triển, các phương pháp tiếp cận dựa trên dữ liệu hứa hẹn sẽ cải thiện hơn nữa kết quả phẫu thuật thông qua việc lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa, thông minh.
